نمایشگاه آثار معرق سوخت استاد اسفرجانی
نمایشگاه موقت آثار مینیاتور و معرق چرم زنده‌یاد استاد علی اسفرجانی با هماهنگی معاونت موزه‌ها و مراکز فرهنگی اداره کل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران و با کمک و اهدای آثار ارزنده این هنرمند برجسته که از جانب خانواده محترم ایشان در تاریخ 1386/09/15 به دانشگاه تهران صلح گردیده بود، در روز چهارشنبه 30 آذر ماه 1390، با حضور ریاست اداره کل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران و دیگر مسئولین، خانواده گرامی آن هنرمند و خبرنگاران و دوستداران ایشان در خانه موزه مقدم افتتاح گردید.
استاد علی اسفرجانی هنرمند برجسته و چیره دست هنرهای ملی و سنتی ایران، از مینیاتور و تذهیب گرفته تا هنر سوخت و معرق، به سال 1299 ه.ش، در اصفهان چشم به جهان هستی گشود.
پدرش شادروان "اسدالله اسفرجانی" مردی صاحب اندیشه و هنر و از مقامات ارشد مالیه در اصفهان بود. پدر با عشقی راستین به مبانی ارزشمند هنر ایران، ذوق و شوقی وافر به گردآوری و شناسایی و حفظ و نگهداری کتب خطی قدیمی، مرقعات و دیگر آثار هنری داشت و به مرور ایام، مجموعه‌ای دیدنی و پرارزش از انواع شاهکارهای هنری فراهم آورده بود. آرام آرام تماشای کتاب‌های خطی نگارگری شده با بستری از جلدهای چرمی، رویاهای روزهای نوجوانی پسرک را از آن خود می‌ساختند. شراره‌های این دیدار حاصلی جز انس و الفت با هنر نمی توانست در بر داشته باشد. استاد خود در این باره می‌گوید:
"از کلاس سوم ابتدایی، نقاشی مونس و همدم من شد، به سرعت در کار نقش‌پردازی پیشرفت کردم، چنانکه در پایان دوره اول متوسطه، سر انگشتان در کار طرح و نقش آماده و روان شده بود."
علی اسفرجانی الفبای کار هنر روی چرم را در کارگاه عموی خود، مرحوم عباس ذوالفنون اسفرجانی، استاد هنر سوخت و معرق تابلو، آموخت. علی اسفرجانی در چهارده سالگی با انتقال پدر به تهران با خانواده راهی این شهر شد و در مرداد سال 1313 خورشیدی، به مدرسه صنایع قدیمه راه یافت. این مدرسه در سال 1309 خورشیدی به همت شادروان حسین طاهر زاده بهزاد تأسیس شده بود. استاد علی اسفرجانی پس از ورود به مدرسه با شور و شوقی عجیب در مکتب استاد هادی تجویدی اصول مینیاتور را از طرح تا رنگ آموخت و همزمان در کلاس استاد علی درودی با قواعد و قوانین تذهیب آشنا گردید و در سال 1318 خورشیدی دوره مدرسه را با موفقیت در رشته مینیاتور به پایان رسانید. تابلوی مینیاتور "لیلی و مجنون" به سبک صفوی با دوازده صورت به تاریخ 1315 خورشیدی و تابلوی "بزم خسرو و شیرین" با تذهیب یازده صورتی تاریخ 1314 خورشیدی، که هر دو در موزه هنرهای ملی ایران نگهداری می‌شوند، در واقع کارنامه پایان این دوره هستند.
وی پس از اتمام مدرسه صنایع قدیمه، برای کار طراحی تمبر و بر چسب‌های دولتی به چاپخانه مجلس رفت و نزدیک به هفت سال در مجلس طراحی کرد. سپس به اتفاق برادر خود دستگاه چاپ و گراورسازی را وارد کرده و بدین ترتیب در کنار کار هنر، به کار چاپ نیز پرداخت.
استاد علی اسفرجانی دی ماه سال 1384 خورشیدی دارفانی را وداع گفته و بیش از 22 اثر در زمینه هنر سوخت و معرق، مشتمل بر چهار اثر مینیاتور در ابعاد بزرگ شامل بزم خسرو و شیرین، رستم و سهراب، خیام و دلداده، سلطان محمود غزنوی و مراسم انتخاب شعرا و سیزده تابلوی کوچک مینیاتور از اشعار حافظ و سعدی از خود به جای گذاشتند. تعدادی از این آثار از طرف استاد به فرزندان هدیه گردیده است و هجده تابلو بنابر وصیت ایشان که می‌خواستند نقاشی‌هایشان به یک موزه سپرده شود، در تاریخ 1386/09/15 خورشیدی از طرف خانواده ایشان به خانه موزه مقدم دانشگاه تهران صلح گردید.
این نمایشگاه پس از استقبال فراوان بازدیدکنندگان و علاقه مندان این هنر و بیش از 4 ماه زمان نمایش آثار، در مراسم اختتامیه‌ای با تقدیر و تشکر از خانواده محترم استاد علی اسفرجانی در تاریخ 2 اردیبهشت 1391 به کار خود در خانه موزه مقدم پایان داد.
سروش