نمایشگاه قفل و کلید
فطرت بشر همواره ایجاب می‌نموده تا پناهگاهی امن برای خود بسازد تا جان و مالش را از گزند دیگران محفوظ نگهدارد و بدین ترتیب قفل را اختراع کرد تا با کلید یا رمز، تنها دسترسی خود را به مأمن خویش امکان پذیر سازد.
قفل و کلید از نظر جنس، ابتدا از چوب و بعد از آهن، مفرغ، فولاد و حتی نقره و یا آلیاژهایی از فلزات دیگر ساخته می‌شده است.
قفل در ایران، در پنج اندازه ساخته می‌شده است:
1 ـ قفل بسیار بزرگ: مخصوص درب قلعه‌ها و دروازه شهرها
2 ـ قفل بزرگ: برای در خانه و مغازه
3 ـ قفل متوسط: برای در اطاق و صندوق
4 ـ قفل کوچک: ویژه صندوقچه
5 ـ قفل بسیار کوچک: برای جعبه جواهرات که بدان دُرج می‌گفته‌اند.
قفل در ایران به شکل‌های مختلفی از قبیل حیوانات نیز ساخته می‌شده است.
قفل برای باز شدن نیز به دو دسته تقسیم می‌شود:
الف) با کلید: که خود انواع مختلف دارد:
1 ـ کلید کشویی که با قرار دادن انتهای کلید در محل تعبیه شده روی قفل و حرکت انتقالی آن، قفل را باز می‌شود. ساختن این قفل و کلیدها تنها به دست استادان ایرانی و در ایران ساخته شده است.
2 ـ کلید پیچی که میله‌ای است با شیار پیچی روی آن و یا لوله‌ای است باریک با شیار پیچی داخل آن که داخل قفل می‌پیچد و آن را باز می‌کند. گاهی این نوع قفل‌ها با دو و حتی سه کلید باز می‌شده است. ساختن این قفل و کلیدها نیز تنها به دست استادان ایرانی و در ایران ساخته شده است.
3 ـ کلید پره‌دار: این کلید عبارت است از میله، لوله و یا ورقی که یک یا دو طرف آن دارای پره یا پره‌هایی با شکل و اندازه‌های گوناگون می‌باشد.
4 ـ کلید سویچی: کلیدی که با هماهنگی ساچمه‌های داخل قفل، آن را باز می‌کند. این نوع قفل و کلید از حدود 50 سال پیش رایج گردیده است.
ب) با رمز: این نوع قفل که مبتکر آن ایرانیان هستند، خود بر دو نوع است:
1 ـ محل انداختن کلید در روی قفل را مخفی می‌کردند. بدین ترتیب می‌بایست ابتدا محل را می‌یافتند و سپس با کلید، قفل را باز می‌کردند.
2 ـ رمز با حروف الفبا: حروف به فاصله معین روی حلقه‌های فلزی که از داخل شیاری داشته، نوشته می‌شدند و بر میله‌ای که به بازوی قفل لولا شده سوار می‌کردند. در انتهای بازوی قفل نیز زائده‌ای با تعدادی برآمدگی لولا شده که وقتی شیار حلقه‌ها با چرخاندن آنها از روی حروف رمز در یک ردیف در مقابل این برآمدگی‌ها قرار می‌گیرد، قفل باز می‌شود. این قفل‌ها را در قدیم، قفل ابجد می‌گفتند که به دوران صفوی و حتی قبل از آن نیز بر می‌گردد.
در خارج از کشور به تقلید از ایرانیان، این قفل را به صورت حرفی یا عددی لاتین و با اشکال مختلف ساخته‌اند.
سروش