زندگینامه محسن مقدم
زندگینامه استاد محسن مقدم
محسن مقدم فرزند محمدتقی خان احتساب الملک، در اواخر دوران قاجار در سال 1279 ه.ش در تهران به دنیا آمد. او در سال 1291 ه.ش در سنین کودکی برای تحصیل به اروپا فرستاده شد. در میانه جنگ جهانی اول به ایران بازگشت و در مدرسه صنایع مستظرفه در محضر استادانی چون کمال الملک ادامه تحصیل داد. او پس از چند سالی مجدداً به اروپا بازگشت. محسن مقدم مدتی در بخش باستان‌شناسی موزۀ لوور در پاریس در کلاس‌های ژرژ کنتنو، باستان‌شناس معروف، آموزش دید و با درجۀ عالی، تحصیل در آنجا را به پایان رساند. او علاوه بر باستان‌شناسی، در پاریس به آموزش نقاشی هم پرداخت. محسن مقدم در سال‌های پایانی حضور خود در اروپا به عنوان نماینده فرهنگی ایران در نشست‌ها و نمایشگاه‌های متعددی حضور یافت.
محسن مقدم در سال 1315 ه.ش با سُلما کویومجیان ازدواج نمود. سلما نیز مدتی در رشته باستان‌شناسی و هنر تحصیل کرده بود. محسن و سلما در همان سال به ایران بازگشتند و در سال 1316 ه.ش در مرکز باستان‌شناسی به عنوان بازرس فنی هیأت باستان‌شناسی فرانسوی شوش به سرپرستی رولان دومکنم فعالیت تخصصی خود را آغاز کردند.
آنها مدتی را نیز زیر نظر آندره گدار در موزه ایران‌باستان مشغول بودند. محسن مقدم مأموریت‌های باستان‌شناسی و هنری متعددی را به انجام رسانید که یکی از آنها سرپرستی هیأتی به منظور تهیه نقشه باستان‌شناسی گیلان در سال 1340 ه.ش بوده است که بعدها این مأموریت توسط دکتر عزت ا.. نگهبان یکی از شاگردان استاد مقدم ادامه داده شد. محسن مقدم علاوه بر فعالیت‌های میدانی خود، فعالیت‌های علمی گوناگونی را در دانشگاه تهران به عهده داشته است و به عنوان یکی از اولین استادان آکادمیک باستان‌شناسی ایران به شمار می‌آید. ایشان یکی از بنیانگذاران اصلی دانشکده هنرهای زیبا بوده‌اند. افزون بر این، مقدم سرپرستی و نمایندگی ایران در نمایشگاه‌ها و کنگره‌های مختلفی را نیز به عهده داشته و نشان‌های افتخار آمیز زیادی را نیز در شناسنامه کاری خود دارد.
یکی از ویژگی‌های بارز محسن مقدم علاقۀ او از کودکی به جمع‌آوری کلکسیون‌های مختلفی چون تمبر، صدف، چپق و قلیان و آثار متنوع تاریخی بوده است. او و همسرش در طول زندگی خود رنج‌های زیادی را متحمل شدند تا توانستند مجموعه‌ای غنی از آثار و اشیاء تاریخی و هنری را جمع‌آوری نمایند. محسن مقدم مجموعه‌داری متخصص و دوستدار فرهنگ گذشته ایران زمین بود که مجموعۀ خود را برای ارزش مالی آن جمع‌آوری نکرد. او بخش زیادی از آثار خود را از خارج از ایران خریداری می‌کرد و به ایران باز می‌گرداند. استاد مقدم در آبان ماه 1351 ه.ش یعنی پانزده سال قبل از وفاتشان، خانۀ پدری خود را به همراه تمامی آثار موجود در آن، در ابتدا برای آموزش و پژوهش در فرهنگ گذشته، به دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا و گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران و سپس عموم مردم وقف نمود.
سروش