حیاط بیرونی

حیاط بیرونی

ساختمان بیرونی (تابستانی): در ضلع جنوبی حیاط بیرونی واقع شده و متشکل از سه بخش است:

• اتاق پذیرایی تابستانه (سالن گاهنگاری): این سالن محل کار، فعالیت‌های علمی و پذیرایی از مهمانان بوده است. در حال حاضر سعی بر آن شده که با بخشی از آثار و اشیاء تاریخی مجموعه موزه مقدم همچون: سفالینه‌ها، ابزارهای سنگی، مفرغینه‌ها، شیشه‌ها، مهرها، اثر مهرها، اشیاء فلزی و ...  توالی و تسلسلی از آثار تاریخی ایران در این سالن به نمایش گزارده شود که نشانگر فرهنگ‌های گوناگون در دوره‌های مختلف تاریخی هستند.
   
• اتاق پیشخوان: این مکان در زمان حیات محسن مقدم به عنوان اتاق جانبی سالن پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در حال حاضر در بخشی از این اتاق به معرفی استاد مقدم و فعالیت‌های کاری و علمی ایشان در قالب عکس، لوازم شخصی و در بخش دیگر به نمایش آثاری از صنایع دستی ایران و سایر ملل و نیز وسایل آشپزخانه پرداخته شده است.
   
• حوضخانه: این زیرزمین در دوره مظفری (1324-1313 ه.ق) همزمان با احداث خانه توسط احتساب الملک ـ پدر محسن مقدم ـ بنا شده است. تزئینات دیوارهای حوضخانه ـ توسط استاد محسن مقدم ـ از کاشی و قطعات ظروف سفالین برگرفته از آثاری نفیس متعلق به سده‌های چهارم تا سیزدهم ه.ق است که سیر و تحول صنعت سفال و کاشی ایران را به نمایش می‌گذارد.
   

کارگاه (کتابخانه): این مکان در حقیقت کارگاه (آتلیه) محسن مقدم بوده است که در سال 1337 ه.ش ساخته شده است. این مکان در حال حاضر به منظور نگهداری از کتاب‌های دکتر مقدم و دیگر کتاب‌های مرتبط با باستان‌شناسی و هنر جهت استفاده پژوهشگران و عموم مردم، تبدیل به کتابخانه شده است.

ساختمان اربابی(برج): این ساختمان در زمان حیات دکتر محسن مقدم در سال 1345 ه.ش و با کمک دکتر ابوالقاسمی (یکی از شاگردان ایشان در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران) به شکل قلعه‌های قرون وسطی اروپا ساخته شده است. استاد مقدم سعی بر این داشته تا در این محل بخشی از هنرهای مردمی ایران را به نمایش بگذارد. این ساختمان بخش‌های مختلفی چون حمام کوچک و خانگی با کاشی‌های قاجاری با مضمون استحمام، اتاق کدخدا، اتاق تدخین، اتاق صدف و زیرزمین با تزیینات سفال را در بر می‌گیرد.

ایوان قاجار: استاد مقدم در ضلع شمالی ساختمان اربابی (برج) ایوانی را بر پایه چند ستون و طاق ساخته است. این ایوان با کاشی‌هایی از دوران قاجار مزین شده است. در وسط این ایوان حوضچه مرمری کوچکی متعلق به حمام فتحعلی‌شاه قرار گرفته که آب از آن فوران کرده و از طریق یک جوی باریک به داخل استخر می ریزد. ایوان و استخر مذکور، در سال 1335 ه.ش در جریان سفر زنده‌یاد استاد مقدم به اسپانیا، با الهام از باغ الحمراء (باغی از دوران صدر اسلام اسپانیا) الگو‌برداری و با استفاده از تعدادی فواره قدیمی اجرا گردید.

گلخانه: در ضلع شمال غربی خانه مقدم، گلخانه‌ای مزین به کاشی‌های لعابدار قدیمی و ازاره‌های سنگی حجاری شده با مضمون گل و گیاه ایجاد شده است. 

اتاق صدف: این اتاق با انواع صدف‌های دریایی و قطعه سنگ‌های تزئیتی با نظم خاصی آراسته شده است.

دیوار تجدد: دو حیاط اندرونی و بیرونی با دیواری مشتمل از چند ستون مارپیچی و تعدادی طاق بر روی این ستون‌ها با تزیینات کاشی و پایه ستون‌های حجاری شده مشابه پایه ستون‌های کاخ چهل ستون اصفهان از همدیگر جدا می‌شوند. دکتر مقدم این پایه ستون‌ها را در هنگام تخریب کاخ ناصرالدین شاه به این محل انتقال داده است. دیوار تجدد توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و اجرا شده است.

حوض ژاپنی: دکتر مقدم به همراه همسرشان در حیاط بیرونی، باغچه و حوضی را با الهام از باغ‌های ژاپنی طراحی و اجرا کرده‌اند.